Toelichting geconsolideerde balans en winst-en-verliesrekening

in duizend €, tenzij anders vermeld

• 1 Materiële vaste activa

  	Bedrijfs- terreinen	Bedrijfs- gebouwen	Andere vaste bedrijfs- middelen	Totaal
  Boekwaarde 1 januari 2016	7.132	3.999	23.389	34.520
  Acquisities	-	-	293	293
  Investeringen	-	239	12.899	13.138
  Valutacorrecties	-	-	(1)	(1)
  Desinvesteringen	-	-	(325)	(325)
  Afschrijvingen	-	(255)	(9.300)	(9.555)
  Boekwaarde 31 december 2016	7.132	3.983	26.955	38.070
  Cumulatieve afschrijvingen	-	6.599	76.371	82.970
  Cumulatieve herwaardering	(3.750)	-	-	(3.750)
  Aanschaffingsprijs	3.382	10.582	103.326	117.290
  Boekwaarde 1 januari 2017	7.132	3.983	26.955	38.070
  Investeringen	-	54	17.520	17.574
  Herwaardering	(20)	-	-	(20)
  Valutacorrecties	-	-	(67)	(67)
  Desinvesteringen	(22)	(11)	(174)	(207)
  Afschrijvingen	-	(347)	(10.767)	(11.114)
  Boekwaarde 31 december 2017	7.090	3.679	33.467	44.236
  Cumulatieve afschrijvingen	-	6.827	82.232	89.059
  Cumulatieve herwaardering	(3.730)	-	-	(3.730)
  Aanschaffingsprijs	3.360	10.506	115.699	129.565

  De investeringen zijn nader toegelicht in het directieverslag.

  De cumulatieve herwaardering heeft betrekking op de bedrijfsterreinen gelegen te Uden, Nieuw-Vennep en Hoogeveen, alsmede op de waarde van de grond van de winkelpanden die in eigendom zijn. Deze winkelpanden zijn gelegen in Elst, Den Helder en Uden. De terreinen behorende bij de winkelpanden zijn op 30 juni 2015 getaxeerd en de grond behorende bij de distributiecentra te Uden en Hoogeveen zijn op 25 november 2015 getaxeerd door een onafhankelijke taxateur. De taxatie van het distributiecentrum te Nieuw-Vennep is op 25 juli 2014 door een onafhankelijke taxateur uitgevoerd. De taxaties zijn met behulp van de huurwaardekapitalisatiemethode uitgevoerd.

  De materiële vaste activa zijn bedoeld voor eigen gebruik.

• 2 Immateriële vaste activa

  		2017	2016
  Boekwaarde 1 januari		7.002	3.477
  Acquisities		-	1.776
  Investeringen		3.810	3.396
  Valutacorrecties		(49)	(34)
  Afschrijvingen		(1.733)	(1.613)
  Boekwaarde 31 december		9.030	7.002
  Cumulatieve afschrijvingen		12.917	7.693
  Aanschaffingsprijs		21.947	14.695

  De investeringen zijn nader toegelicht in het directieverslag.

  De immateriële vaste activa bestaan uit de geacquireerde merknaam Sängjätten, licenties en software.

• 3 Financiële vaste activa

  De financiële vaste activa bestaan enerzijds uit langlopende vorderingen van € 526 (2016: € 660) en anderzijds uit uitgestelde belastingvorderingen van € 2.353 (2016: € 1.217).

  De langlopende vorderingen betreffen waarborgsommen ten behoeve van de huurovereenkomsten van winkels. Deze worden gerubriceerd onder de financiële vaste activa vanwege het langlopende karakter van deze vorderingen.

  De uitgestelde belastingvorderingen aan het einde van het verslagjaar worden als volgt nader gespecificeerd:

  	2017	2016
  Compensabele verliezen	1.772	643
  Verschil fiscale en commerciële waardering (im)materiële vaste activa	312	291
  Verschil fiscale en commerciële waardering pensioen	253	261
  Verschil fiscale en commerciële waardering voorraad	16	22
  Stand per 31 december	2.353	1.217

  Ultimo 2017 is een belastingvordering opgenomen onder de financiële vaste activa van € 1.772 (2016: € 643) uit hoofde van toekomstige verliescompensatie. Deze vordering heeft betrekking op compensabele verliezen van Oostenrijk, Zwitserland en Zweden. Omdat Beter Bed Holding op basis van de huidige inzichten verwacht deze fiscale verliezen binnen vijf jaar te kunnen compenseren, zijn deze volledig geactiveerd.

  Een bedrag van € 10.790 (2016: € 10.797) aan te compenseren verliezen is niet verantwoord in de balans. Beter Bed Holding heeft als beleid dat fiscaal compensabele verliezen alleen worden geactiveerd indien er op basis van een onderbouwde prognose van de fiscale resultaten binnen vijf jaar redelijke compensatiemogelijkheden te verwachten zijn. Compensatie van deze verliezen is op basis van de huidige inzichten onvoldoende waarschijnlijk.

  De fiscaal compensabele verliezen hebben de volgende looptijd:

  Looptijd
  1 jaar	-
  2 tot en met 5 jaar	2
  6 tot en met 10 jaar	2.920
  11 tot en met 15 jaar	3.832
  Oneindig	4.036

  Het verloop van de uitgestelde belastingvorderingen in 2017 en 2016 is als volgt:

  	2017	2016
  Stand per 1 januari	1.217	1.185
  Via winst-en-verliesrekening	1.136	32
  Vanuit eigen vermogen	-	-
  Stand per 31 december	2.353	1.217

• 4 Voorraden

  Deze post bestaat uit winkelvoorraad € 58.914 (2016: € 55.239) en magazijnvoorraad € 6.783 (2016: € 6.645). De in deze post opgenomen afwaardering in verband met mogelijke incourantheid kan als volgt worden gespecificeerd:

  		2017	2016
  Stand per 1 januari		1.874	1.633
  Toevoegingen		1.236	1.595
  Onttrekkingen		(1.895)	(1.354)
  Stand per 31 december		1.215	1.874

  Gezien de hoogte van de brutomarge, de omloopsnelheden en het feit dat het over het algemeen weinig trendgevoelige producten zijn, is het risico op incourantheid van de voorraad relatief laag. Bij de uitverkoop van incourante voorraden worden doorgaans prijzen gerealiseerd die boven de kostprijs liggen.

  De voorziening voor incourante voorraden heeft met name betrekking op retouren die niet aan de leverancier kunnen worden geretourneerd, beschadigde producten, showroomvoorraad, producten die uit het assortiment gaan en producten met een zeer lage omloopsnelheid. Bij ieder van deze categorieën wordt een inschatting gemaakt van de directe opbrengstwaarde. Indien de boekwaarde hoger ligt dan de directe opbrengstwaarde wordt de voorraad voor dit verschil afgewaardeerd.

  De totale boekwaarde van de voorraad waarover een risico van incourantheid wordt gelopen, bedraagt € 5.492(2016: € 6.203). De directe opbrengstwaarde van deze voorraad bedraagt € 4.277 (2016: € 4.329). Daarmee bedraagt het percentage van voorraad waarover een risico van incourantheid wordt gelopen ten opzichte van de totale voorraad 8,2% (2016: 9,7%).

• 5 Vorderingen

  Alle vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar en zijn gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs die gelijk is aan de nominale waarde. De verkopen in de winkels en de uitleveringen van orders worden contant afgewikkeld. De vorderingen betreffen voornamelijk groothandelsdebiteuren en vorderingen op leveranciers uit hoofde van overeengekomen bonussen.

  Vorderingen worden individueel voorzien, indien er objectieve aanwijzingen zijn dat de kans op oninbaarheid groter is dan 50%. Deze inschatting wordt gemaakt aan de hand van ervaringscijfers en overige relevante informatie, zoals faillissement van de betreffende debiteur.

  Voor de groothandelsdebiteuren is een voorziening opgenomen van € 13 (2016: € 25). Dit is 1,7% (2016: 5,9%) van de vorderingen waarvan de afgesproken betalingstermijn is verstreken.

• 6 Geldmiddelen en kasequivalenten

  De geldmiddelen en kasequivalenten kunnen als volgt worden gespecificeerd:

  		2017	2016
  Banksaldi		15.557	20.070
  Kasmiddelen		407	380
  Gelden onderweg		1.705	1.342
  Geldmiddelen en kasequivalenten in de geconsolideerde balans		17.669	21.792
  Schulden aan kredietinstellingen		(17.481)	-
  Geldmiddelen en kasequivalenten in het geconsolideerd kasstroomoverzicht		188	21.792

• 7 Eigen vermogen

  Het verloop van de posten in het eigen vermogen is weergegeven in het geconsolideerd mutatie-overzicht eigen vermogen. De onderneming heeft een maatschappelijk kapitaal van € 2.000 verdeeld in 100 miljoen gewone aandelen van € 0,02 nominaal.

  Het verloop van het aantal geplaatste en volgestorte aandelen en het verloop van het aantal aandelen in portefeuille is als volgt:

  		2017	2016
  Geplaatste en volgestorte aandelen per 1 januari		21.955.562	21.955.562
  Emissie door uitoefening personeelsopties		-	-
  Geplaatste en volgestorte aandelen per 31 december		21.955.562	21.955.562
  Aandelen in portefeuille per 1 januari		-	-
  Inkoop gedurende het jaar		-	-
  (Her)uitgifte door uitoefening van opties		-	-
  Verkoop aandelen in portefeuille		-	-
  Aandelen in portefeuille per 31 december		-	-

  De herwaarderingsreserve heeft betrekking op bedrijfsterreinen.

  Aan de Algemene Vergadering zal worden voorgesteld om een slotdividend van € 0,03 in contanten per aandeel uit te keren. Hiermee komt het totale dividend over 2017 op € 0,37 per aandeel (2016: € 0,74).

• 8 Voorzieningen

  Voor de langlopende huurcontracten, die betrekking hebben op de exploitatie van formules die zijn gestaakt, is een voorziening voor verlieslatende contracten gevormd. Deze voorziening is gebaseerd op de huurprijs en de resterende looptijd, waarbij rekening is gehouden met een onderverhuurkans en een opslag voor servicekosten.

  De voorziening voor verlieslatende huurcontracten laat zich als volgt specificeren:

  		2017	2016
  Stand per 1 januari		275	898
  Toevoeging		-	-
  Onttrekkingen		(154)	(450)
  Vrijval		-	(173)
  Stand per 31 december		121	275
  Waarvan kortlopend (in overige schulden)		77	77
  Totaal voorziening verlieslatende huurcontracten		44	198

• 9 Uitgestelde belastingverplichtingen

  De uitgestelde belastingverplichtingen hebben voornamelijk betrekking op de verschillen tussen de fiscale en commerciële waardering van voorraden en vaste activa in Nederland, Duitsland en Zwitserland. Deze verschillen hebben een langlopend karakter.

  De uitgestelde belastingverplichtingen aan het einde van het verslagjaar worden als volgt nader gespecificeerd:

  	2017	2016
  Verschil fiscale en commerciële waardering (im)materiële vaste activa	1.609	376
  Herwaardering van bedrijfsterreinen	932	937
  Verschil fiscale en commerciële waardering voorraad	770	761
  Verschil fiscale en commerciële waardering huurverplichtingen	72	80
  Totaal	3.383	2.154

  Het verloop van deze post in 2017 en 2016 is als volgt:

  	2017	2016
  Stand per 1 januari	2.154	2.279
  Via winst-en-verliesrekening	1.229	(125)
  Vanuit eigen vermogen	-	-
  Stand per 31 december	3.383	2.154

• 10 Kortlopende verplichtingen

  De vennootschap heeft ten behoeve van de financiering van de groep rekening-courantfaciliteiten van in totaal € 42,3 miljoen beschikbaar. Verder zijn faciliteiten beschikbaar voor het verstrekken van garanties ten bedrage van € 6,4 miljoen.

  Ten behoeve van de rekening-courantfaciliteiten hebben de vennootschap en haar dochtermaatschappijen zich verbonden om hun activa niet zonder voorafgaande toestemming van de kredietverstrekkers met enig zekerheidsrecht te bezwaren.

  Onderdeel van genoemde rekening-courantfaciliteiten zijn twee gecommitteerde faciliteiten ten bedrage van € 10,0 miljoen elk, die een looptijd hebben tot en met respectievelijk 10 juli 2020 en 15 juli 2020. Er zijn geen zekerheden verstrekt voor de gecommitteerde faciliteiten. De belangrijkste voorwaarden van de kredietfaciliteiten zijn een minimale solvabiliteit van 25% en een ratio van netto-rentedragende-schuld gedeeld door EBITDA van maximaal 2,5.

  Aan het einde van het verslagjaar werd voor een bedrag van € 17,5 miljoen (2016: € 0,0 miljoen) gebruikgemaakt van de rekening-courantfaciliteiten. Daarnaast werd hiervan gebruik gemaakt voor het verstrekken van bankgaranties ten behoeve van huurverplichtingen ten bedrage van € 0,5 miljoen(2016: € 0,6 miljoen). Van de faciliteiten specifiek beschikbaar voor het verstrekken van garanties was ultimo 2017 € 6,7 miljoen (2016: € 6,3 miljoen) in gebruik.

  De overige schulden laten zich als volgt specificeren:

  	2017	2016
  Aanbetalingen	11.977	9.804
  Reservering personeelskosten en personeelsuitkeringen	8.413	8.408
  Overig	3.470	3.344
  Totaal	23.860	21.556

  In de post reservering personeelskosten en personeelsuitkeringen is een pensioenverplichting opgenomen voor een voormalig werknemer. De verplichting met een omvang van € 1,4 miljoen (2016: € 1,5 miljoen) is berekend op actuariële basis.

• 11 Financiële verplichtingen

  	tot 3 maanden	3 tot 12 maanden	1 tot 5 jaar
  2017
  Handelsschulden	30.629	-	-
  Kredietinstellingen	17.481	-	-
  Totaal	48.110	-	-
  2016
  Handelsschulden	31.856	-	-
  Kredietinstellingen	-	-	-
  Totaal	31.856	-	-

  De marktwaarde van de financiële verplichtingen is bij benadering gelijk aan de geamortiseerde kostprijs.
  

• 12 Informatie per geografisch gebied

  Omzet per land	2017	%	2016	%
  Duitsland	202.426	49	213.800	52
  Nederland	149.052	36	138.115	34
  Overige landen	66.187	15	59.824	14
  Correctie intercompany	(1.239)	-	(1.282)	-
  Totaal	416.426	100	410.457	100

  
  

  (Im)materiële vaste activa per land			2017	2016
  Nederland			25.285	24.731
  Duitsland			19.482	13.236
  Overige landen			8.499	7.105
  Totaal			53.266	45.072

• 13 Personeelskosten

  In de bedrijfslasten zijn de volgende loon- en salariscomponenten opgenomen:

  		2017	2016
  Lonen en salarissen		88.364	82.684
  Sociale lasten		16.049	14.881
  Pensioenpremies		3.581	2.657
  Personeelsopties		268	301
  Totaal		108.262	100.523

  De pensioenpremies hebben vrijwel uitsluitend betrekking op toegezegde bijdrageregelingen of als zodanig aangemerkte regelingen. De kosten voor personeelsopties hebben voor € 116 betrekking op de huidige en gewezen bestuurders van de onderneming (2016: € 135).

  Het Bedrijfstakpensioenfonds Wonen is met ingang van 1 januari 2018 opgegaan in Bedrijfstakpensioenfonds Detailhandel.

  Gemiddeld aantal werknemers

  Bij de in de consolidatie betrokken ondernemingen waren in 2017 gemiddeld 2.814 werknemers (FTE) in dienst (2016: 2.621):

  		2017	2016
  Duitsland		1.667	1.610
  Nederland		711	636
  Oostenrijk		155	152
  Zwitserland		109	96
  Spanje		79	69
  Zweden		68	44
  België		18	11
  Frankrijk		7	3
  Totaal		2.814	2.621

• 14 Optieprogramma

  De opties hebben een langetermijnkarakter en kunnen worden uitgeoefend mits de resultaatdoelstelling bereikt is. Vanaf 2013 zijn de kosten van het optieprogramma berekend met behulp van een gecombineerd model van Black & Scholes en Monte Carlo-simulaties. Hierna volgt een overzicht van de details van de verstrekte en nog uitstaande opties alsmede de gehanteerde waarden in het model van Black & Scholes.

  Vanaf de optieserie 2013 wordt in de eerste drie jaar na uitgifte van de toegekende opties telkenmale per jaar 33,3% van de opties onvoorwaardelijk indien de 'Total Shareholder Return' (TSR = koerswinst vermeerderd met het uitgekeerde dividend) van Beter Bed Holding N.V. beter is dan de 'Total Shareholder Return' van de AScX met het jaar van uitgifte als basis. Daarnaast dient de werknemer na drie jaar nog in dienst te zijn. Uitoefening van de opties kan uitsluitend geschieden na drie jaar indien voldaan wordt aan deze voorwaarden.

  In 2016 is het optieprogramma in opzet gewijzigd. De opties worden onvoorwaardelijk ineens drie jaar na uitgifte (in tegenstelling tot telkenmale per jaar 33,3%). Daarnaast wordt de TSR van Beter Bed Holding, die na drie jaar is bereikt, afgezet tegen de TSR van een negental relevante binnenlandse en buitenlandse beursgenoteerde bedrijven, die tezamen een peer group vormen. De Directie van Beter Bed Holding N.V. is verplicht de in enig jaar verkregen aandelen uit hoofde van het optieprogramma gedurende vier jaar aan te houden. Tot 2016 blijft het oude optiebeleid/optiecontract gelden voor de reeds toegekende opties.

  Vanaf de 2013-serie betekent dit dat bij de berekening wordt uitgegaan van verschillende Black & Scholes-waarden, risicovrije rentevoeten en volatiliteitpercentages. De bandbreedte van deze percentages zijn opgenomen in onderstaande tabel.

  	2017	2016	2015	2014
  Aantal verstrekt	128.500	197.500	186.000	166.700
  waarvan CFO	30.000	40.000	40.000	32.000
  Aantal uitstaand	70.000	92.000	26.666	29.066
  Waarde volgens Black & Scholes	€ 1,33 - € 1,54	€ 2,41 - € 2,44	€ 2,19 - € 2,67	€ 1,78 - € 1,93
  Uitoefenen vanaf	18-05-2020	19-05-2019	19-05-2018	19-05-2017
  Uitoefenen tot en met	17-05-2022	18-05-2021	19-05-2020	19-05-2019
  TSR > AScX	-	-	-	Deels (33,3%)
  TSR > Peer Group	-	-	-	-
  Aandelenkoers op toekenningsdatum	€ 15,78	€ 20,00	€ 22,79	€ 17,37
  Uitoefenkoers	€ 15,53	€ 19,99	€ 22,79	€ 17,37
  Verwachte looptijd	5 jaar	5 jaar	5 jaar	5 jaar
  Risicovrije rentevoet (%)	-0,27	-0,52	0,30	0,78 - 0,46
  Volatiliteit (%)1	22,10	25,40	26,58	27,50 - 21,94
  Dividend yield (%)	4,40	3,40	5,40	5,20

  1. ¹ De verwachte volatiliteit is gebaseerd op de eindemaandsslotkoersen over de meest recente periode met een lengte gelijk aan de verwachte looptijd met een maximum van vijf jaar.

  In 2017 zijn 263.667 opties vervallen doordat een aantal optiegerechtigde medewerkers voortijdig uit dienst is gegaan. Daarnaast zijn in 2017 in totaal 133.650 opties vervallen doordat de looptijd is verstreken. Verder is een deel van de opties komen te vervallen doordat niet aan de vestingcondities is voldaan. Het betreft hier de series 2014 deel III en 2015 deel II. Tot slot zijn in 2017 128.500 nieuwe opties verstrekt. Zie het overzicht uitstaande optieseries.

• 15 Afschrijvingen

  		2017	2016
  Afschrijvingen en afwaarderingen materiële vaste activa		11.114	9.555
  Afschrijvingen en afwaarderingen immateriële vaste activa		1.733	1.613
  Totaal afschrijvingen en afwaarderingen		12.847	11.168

  
  
  De gehanteerde afschrijvingspercentages zijn gebaseerd op de verwachte economische levensduur en zijn als volgt:

  Bedrijfsterreinen	0%
  Bedrijfsgebouwen	3,33%
  Andere vaste bedrijfsmiddelen	10% tot 33%
  Immateriële bedrijfsmiddelen	5% tot 33%

• 16 Overige bedrijfskosten

  De overige bedrijfskosten bestaan voor € 50,5 miljoen uit huurkosten en leasekosten (2016: € 47,8 miljoen). Het restant van deze kosten betreft voornamelijk verkoop- en distributiekosten.

• 17 Belastingen

  De aansluiting tussen de belastingdruk en de uitkomst van de berekening van de winst voor belasting vermenigvuldigd met het nominale belastingtarief in Nederland is per 31 december als volgt:

  	2017	2016
  Winst voor belastingen	14.019	25.877
  Tegen het nominale tarief in Nederland: 25,0% (2016: 25,0%)	3.505	6.469
  Aanpassing winstbelasting vorige jaren	60	105
  Permanente verschillen	(79)	(1.406)
  Niet-opgenomen toekomstige verliescompensatie	958	602
  Realisatie niet-gewaardeerde verliezen	-	-
  Toekomstige verliescompensatie	(120)	(42)
  Effect van belastingtarieven buiten Nederland	170	1.134
  Tegen een effectief belastingtarief van 32,1% (2016: 26,5%)	4.494	6.862
  Winstbelasting opgenomen in de geconsolideerde winst-en-verliesrekening	4.494	6.862

  Het effectieve belastingtarief stijgt in 2017 naar 32,1% (2016: 26,5%). Deze stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door het feit dat niet langer gebruik kan worden gemaakt van een aantal fiscale faciliteiten in Duitsland en (voorlopig) niet-geactiveerde fiscaal compensabele verliezen.

  
  De belastingpost in de winst-en-verliesrekening is als volgt samengesteld:

  	2017	2016
  Belasting over lopend jaar	4.527	6.802
  Aanpassing winstbelasting vorige jaren	60	105
  Tijdelijke verschillen	(93)	(146)
  Realisatie verliescompensatie	-	101
  Winstbelasting opgenomen in de geconsolideerde winst-en-verliesrekening	4.494	6.862

• 18 Remuneratie bestuurders en commissarissen

  De remuneratie van bestuurders in 2017 en 2016 is als volgt:

  	2017			2016
  	CEO	CFO	Totaal	CEO	CFO	Totaal
  Salaris	297	255	552	350	250	600
  Variabele beloning	-	56	56	110	73	183
  Pensioen	89	64	153	105	63	168
  Personeelsopties	52	64	116	78	57	135
  Sociale lasten	14	17	31	16	16	32
  Leaseauto	10	16	26	13	16	29
  Totaal	462	472	934	672	475	1.147

  De variabele beloningen hebben betrekking op het jaar waaronder ze zijn gerubriceerd en opgenomen in de kosten van dat jaar. De maximale variabele beloning over 2017 bedraagt voor de CEO 60% van het bruto vaste jaarsalaris (gesplitst in 50% voor kwantitatieve doelen en 50% voor kwalitatieve doelen). Voor de CFO geldt een maximale variabele beloning van 50% van het bruto vaste jaarsalaris (gesplitst in 40% voor kwantitatieve doelen en 60% voor kwalitatieve doelen). Echter, vanwege het vertrek van de CEO gedurende het boekjaar is geen variabele beloning toegekend. Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar het remuneratierapport.

  
  De bij de personeelsopties vermelde kosten betreffen de in dat jaar in de winst-en-verliesrekening verantwoorde bedragen.

  
  De CFO bezit aan het eind van het boekjaar 1.500 aandelen van Beter Bed Holding. Hij heeft 10.666 uitoefenbare opties op aandelen van Beter Bed Holding per 31 december 2017.
  
  

  De remuneratie van commissarissen in 2017 en 2016 is als volgt:

  	2017	2016
  D.R. Goeminne	40	40
  A.J.L. Slippens	26	26
  E.A. de Groot	30	30
  W.T.C. van der Vis	30	30
  Totaal	126	126

  Leden van de Raad van Commissarissen hebben noch aandelen noch uitoefenbare opties op aandelen van Beter Bed Holding.

• 19 Winst per aandeel

  De nettowinst van € 9,5 miljoen gedeeld door het gemiddeld aantal uitstaande aandelen van 21.955.562 betekent een winst per aandeel van € 0,43 in het verslagjaar (2016: € 0,87). Als gevolg van de uitstaande optieseries is het aantal aandelen voor de berekening van de verwaterde winst per aandeel gelijk aan 21.955.855. Dit resulteert in een verwaterde winst per aandeel van € 0,43 (2016: € 0,86).

• 20 Niet uit de balans blijkende verplichtingen

  De onderneming is langlopende huur- en leaseverplichtingen aangegaan inzake bedrijfspanden en overige bedrijfsmiddelen. Op balansdatum kan de minimale verplichting als volgt worden weergegeven:

  Looptijd	2018	2019	2020	2021	2022	na 2022
  Huurovereenkomsten	44.476	32.393	21.947	13.463	6.851	682
  Leaseovereenkomsten	2.581	1.793	1.310	756	455	297
  Totaal	47.057	34.186	23.257	14.219	7.306	979

  Voor de Beter Bed-formule zijn de huurovereenkomsten voor bedrijfspanden voornamelijk langlopend (vijf tot tien jaar) met mogelijkheid tot verlenging. De huurovereenkomsten voor de Matratzen Concord-formule worden merendeels voor een termijn van vijf tot tien jaar aangegaan, waarbij een clausule wordt opgenomen dat de overeenkomst gedurende de eerste twee jaar kosteloos kan worden beëindigd.
  
  In het verslagjaar is een bedrag van € 47,7 miljoen (2016: € 45,1 miljoen) verwerkt in de winst-en-verliesrekening uit hoofde van huurovereenkomsten onroerend goed en een bedrag van € 2,8 miljoen(2016: € 2,7 miljoen) uit hoofde van leaseovereenkomsten overige bedrijfsmiddelen.

• 21 Kosten controle jaarrekening

  De kosten in rekening gebracht voor controle van de jaarrekening en andere niet-controleopdrachten door de controlerend accountant PwC Accountants bedragen:

  		2017	2016
  Controle van de jaarrekening		265	252
  Andere niet-controleopdrachten		16	16
  Totaal		281	268

  De kosten voor controle van de jaarrekening en andere niet-controleopdrachten door PwC Accountants in Nederland bedragen € 130 (2016: € 145).

  De andere niet-controleopdracht in 2017 betreft de beoordeling van de halfjaarcijfers.

• 22 Verbonden partijen

  De in het hoofdstuk grondslagen van consolidatie vermelde vennootschappen zijn betrokken in de consolidatie van Beter Bed Holding N.V. en haar deelnemingen.

  Beter Bed Holding N.V. heeft voor alle Nederlandse groepsmaatschappijen verklaringen van hoofdelijke aansprakelijkheid afgegeven ten behoeve van uit rechtshandelingen van deze groepsmaatschappijen voortvloeiende verplichtingen. Op grond van deze garantieverklaringen is door deze groepsmaatschappijen gebruikgemaakt van de ontheffingsmogelijkheden, zoals vermeld in artikel 403 lid 1 en 3 van Titel 9 Boek 2 BW.

  De financiële relaties tussen Beter Bed Holding N.V. en haar deelnemingen bestaan nagenoeg geheel uit het ontvangen van dividenden en het ontvangen van rente op verstrekte leningen.

  In 2017 zijn er geen transacties geweest tussen de vennootschap en natuurlijke of rechtspersonen die ten minste 10% van de aandelen in de vennootschap houden, die van materiële betekenis zijn voor de vennootschap en/of voor de desbetreffende personen.

• 23 Gebeurtenissen na balansdatum

  Op 16 januari 2018 is bekend gemaakt dat de Raad van Commissarissen voornemens is om John Kruijssen te benoemen als Chief Executive Officer (CEO) en statutair bestuurder. De voorgenomen benoeming zal op de aandeelhoudersvergadering van 26 april 2018 worden geagendeerd conform de statuten en wettelijke bepalingen. In de tijd tussen het einde van het verslagjaar en het opmaken van deze jaarrekening hebben zich geen andere gebeurtenissen voorgedaan waarvan melding zou moeten worden gemaakt.