Toelichting geconsolideerde balans en winst-en-verliesrekening
in duizend €, tenzij anders vermeld
- 1 Materiële vaste activa
Bedrijfs- terreinen
Bedrijfs- gebouwen
Andere vaste bedrijfs- middelen
Totaal
Boekwaarde 1 januari 2016
7.132
3.999
23.389
34.520
Acquisities
-
-
293
293
Investeringen
-
239
12.899
13.138
Valutacorrecties
-
-
(1)
(1)
Desinvesteringen
-
-
(325)
(325)
Afschrijvingen
-
(255)
(9.300)
(9.555)
Boekwaarde 31 december 2016
7.132
3.983
26.955
38.070
Cumulatieve afschrijvingen
-
6.599
76.371
82.970
Cumulatieve herwaardering
(3.750)
-
-
(3.750)
Aanschaffingsprijs
3.382
10.582
103.326
117.290
Boekwaarde 1 januari 2017
7.132
3.983
26.955
38.070
Investeringen
-
54
17.520
17.574
Herwaardering
(20)
-
-
(20)
Valutacorrecties
-
-
(67)
(67)
Desinvesteringen
(22)
(11)
(174)
(207)
Afschrijvingen
-
(347)
(10.767)
(11.114)
Boekwaarde 31 december 2017
7.090
3.679
33.467
44.236
Cumulatieve afschrijvingen
-
6.827
82.232
89.059
Cumulatieve herwaardering
(3.730)
-
-
(3.730)
Aanschaffingsprijs
3.360
10.506
115.699
129.565
De investeringen zijn nader toegelicht in het directieverslag.
De cumulatieve herwaardering heeft betrekking op de bedrijfsterreinen gelegen te Uden, Nieuw-Vennep en Hoogeveen, alsmede op de waarde van de grond van de winkelpanden die in eigendom zijn. Deze winkelpanden zijn gelegen in Elst, Den Helder en Uden. De terreinen behorende bij de winkelpanden zijn op 30 juni 2015 getaxeerd en de grond behorende bij de distributiecentra te Uden en Hoogeveen zijn op 25 november 2015 getaxeerd door een onafhankelijke taxateur. De taxatie van het distributiecentrum te Nieuw-Vennep is op 25 juli 2014 door een onafhankelijke taxateur uitgevoerd. De taxaties zijn met behulp van de huurwaardekapitalisatiemethode uitgevoerd.
De materiële vaste activa zijn bedoeld voor eigen gebruik.
- 2 Immateriële vaste activa
2017
2016
Boekwaarde 1 januari
7.002
3.477
Acquisities
-
1.776
Investeringen
3.810
3.396
Valutacorrecties
(49)
(34)
Afschrijvingen
(1.733)
(1.613)
Boekwaarde 31 december
9.030
7.002
Cumulatieve afschrijvingen
12.917
7.693
Aanschaffingsprijs
21.947
14.695
De investeringen zijn nader toegelicht in het directieverslag.
De immateriële vaste activa bestaan uit de geacquireerde merknaam Sängjätten, licenties en software.
- 3 Financiële vaste activa
De financiële vaste activa bestaan enerzijds uit langlopende vorderingen van € 526 (2016: € 660) en anderzijds uit uitgestelde belastingvorderingen van € 2.353 (2016: € 1.217).
De langlopende vorderingen betreffen waarborgsommen ten behoeve van de huurovereenkomsten van winkels. Deze worden gerubriceerd onder de financiële vaste activa vanwege het langlopende karakter van deze vorderingen.
De uitgestelde belastingvorderingen aan het einde van het verslagjaar worden als volgt nader gespecificeerd:
2017
2016
Compensabele verliezen
1.772
643
Verschil fiscale en commerciële waardering (im)materiële vaste activa
312
291
Verschil fiscale en commerciële waardering pensioen
253
261
Verschil fiscale en commerciële waardering voorraad
16
22
Stand per 31 december
2.353
1.217
Ultimo 2017 is een belastingvordering opgenomen onder de financiële vaste activa van € 1.772 (2016: € 643) uit hoofde van toekomstige verliescompensatie. Deze vordering heeft betrekking op compensabele verliezen van Oostenrijk, Zwitserland en Zweden. Omdat Beter Bed Holding op basis van de huidige inzichten verwacht deze fiscale verliezen binnen vijf jaar te kunnen compenseren, zijn deze volledig geactiveerd.
Een bedrag van € 10.790 (2016: € 10.797) aan te compenseren verliezen is niet verantwoord in de balans. Beter Bed Holding heeft als beleid dat fiscaal compensabele verliezen alleen worden geactiveerd indien er op basis van een onderbouwde prognose van de fiscale resultaten binnen vijf jaar redelijke compensatiemogelijkheden te verwachten zijn. Compensatie van deze verliezen is op basis van de huidige inzichten onvoldoende waarschijnlijk.
De fiscaal compensabele verliezen hebben de volgende looptijd:
Looptijd
1 jaar
-
2 tot en met 5 jaar
2
6 tot en met 10 jaar
2.920
11 tot en met 15 jaar
3.832
Oneindig
4.036
Het verloop van de uitgestelde belastingvorderingen in 2017 en 2016 is als volgt:
2017
2016
Stand per 1 januari
1.217
1.185
Via winst-en-verliesrekening
1.136
32
Vanuit eigen vermogen
-
-
Stand per 31 december
2.353
1.217
- 4 Voorraden
Deze post bestaat uit winkelvoorraad € 58.914 (2016: € 55.239) en magazijnvoorraad € 6.783 (2016: € 6.645). De in deze post opgenomen afwaardering in verband met mogelijke incourantheid kan als volgt worden gespecificeerd:
2017
2016
Stand per 1 januari
1.874
1.633
Toevoegingen
1.236
1.595
Onttrekkingen
(1.895)
(1.354)
Stand per 31 december
1.215
1.874
Gezien de hoogte van de brutomarge, de omloopsnelheden en het feit dat het over het algemeen weinig trendgevoelige producten zijn, is het risico op incourantheid van de voorraad relatief laag. Bij de uitverkoop van incourante voorraden worden doorgaans prijzen gerealiseerd die boven de kostprijs liggen.
De voorziening voor incourante voorraden heeft met name betrekking op retouren die niet aan de leverancier kunnen worden geretourneerd, beschadigde producten, showroomvoorraad, producten die uit het assortiment gaan en producten met een zeer lage omloopsnelheid. Bij ieder van deze categorieën wordt een inschatting gemaakt van de directe opbrengstwaarde. Indien de boekwaarde hoger ligt dan de directe opbrengstwaarde wordt de voorraad voor dit verschil afgewaardeerd.
De totale boekwaarde van de voorraad waarover een risico van incourantheid wordt gelopen, bedraagt € 5.492(2016: € 6.203). De directe opbrengstwaarde van deze voorraad bedraagt € 4.277 (2016: € 4.329). Daarmee bedraagt het percentage van voorraad waarover een risico van incourantheid wordt gelopen ten opzichte van de totale voorraad 8,2% (2016: 9,7%).
- 5 Vorderingen
Alle vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar en zijn gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs die gelijk is aan de nominale waarde. De verkopen in de winkels en de uitleveringen van orders worden contant afgewikkeld. De vorderingen betreffen voornamelijk groothandelsdebiteuren en vorderingen op leveranciers uit hoofde van overeengekomen bonussen.
Vorderingen worden individueel voorzien, indien er objectieve aanwijzingen zijn dat de kans op oninbaarheid groter is dan 50%. Deze inschatting wordt gemaakt aan de hand van ervaringscijfers en overige relevante informatie, zoals faillissement van de betreffende debiteur.
Voor de groothandelsdebiteuren is een voorziening opgenomen van € 13 (2016: € 25). Dit is 1,7% (2016: 5,9%) van de vorderingen waarvan de afgesproken betalingstermijn is verstreken.
- 6 Geldmiddelen en kasequivalenten
De geldmiddelen en kasequivalenten kunnen als volgt worden gespecificeerd:
2017
2016
Banksaldi
15.557
20.070
Kasmiddelen
407
380
Gelden onderweg
1.705
1.342
Geldmiddelen en kasequivalenten in de geconsolideerde balans
17.669
21.792
Schulden aan kredietinstellingen
(17.481)
-
Geldmiddelen en kasequivalenten in het geconsolideerd kasstroomoverzicht
188
21.792
- 7 Eigen vermogen
Het verloop van de posten in het eigen vermogen is weergegeven in het geconsolideerd mutatie-overzicht eigen vermogen. De onderneming heeft een maatschappelijk kapitaal van € 2.000 verdeeld in 100 miljoen gewone aandelen van € 0,02 nominaal.
Het verloop van het aantal geplaatste en volgestorte aandelen en het verloop van het aantal aandelen in portefeuille is als volgt:
2017
2016
Geplaatste en volgestorte aandelen per 1 januari
21.955.562
21.955.562
Emissie door uitoefening personeelsopties
-
-
Geplaatste en volgestorte aandelen per 31 december
21.955.562
21.955.562
Aandelen in portefeuille per 1 januari
-
-
Inkoop gedurende het jaar
-
-
(Her)uitgifte door uitoefening van opties
-
-
Verkoop aandelen in portefeuille
-
-
Aandelen in portefeuille per 31 december
-
-
De herwaarderingsreserve heeft betrekking op bedrijfsterreinen.
Aan de Algemene Vergadering zal worden voorgesteld om een slotdividend van € 0,03 in contanten per aandeel uit te keren. Hiermee komt het totale dividend over 2017 op € 0,37 per aandeel (2016: € 0,74).
- 8 Voorzieningen
Voor de langlopende huurcontracten, die betrekking hebben op de exploitatie van formules die zijn gestaakt, is een voorziening voor verlieslatende contracten gevormd. Deze voorziening is gebaseerd op de huurprijs en de resterende looptijd, waarbij rekening is gehouden met een onderverhuurkans en een opslag voor servicekosten.
De voorziening voor verlieslatende huurcontracten laat zich als volgt specificeren:
2017
2016
Stand per 1 januari
275
898
Toevoeging
-
-
Onttrekkingen
(154)
(450)
Vrijval
-
(173)
Stand per 31 december
121
275
Waarvan kortlopend (in overige schulden)
77
77
Totaal voorziening verlieslatende huurcontracten
44
198
- 9 Uitgestelde belastingverplichtingen
De uitgestelde belastingverplichtingen hebben voornamelijk betrekking op de verschillen tussen de fiscale en commerciële waardering van voorraden en vaste activa in Nederland, Duitsland en Zwitserland. Deze verschillen hebben een langlopend karakter.
De uitgestelde belastingverplichtingen aan het einde van het verslagjaar worden als volgt nader gespecificeerd:
2017
2016
Verschil fiscale en commerciële waardering (im)materiële vaste activa
1.609
376
Herwaardering van bedrijfsterreinen
932
937
Verschil fiscale en commerciële waardering voorraad
770
761
Verschil fiscale en commerciële waardering huurverplichtingen
72
80
Totaal
3.383
2.154
Het verloop van deze post in 2017 en 2016 is als volgt:
2017
2016
Stand per 1 januari
2.154
2.279
Via winst-en-verliesrekening
1.229
(125)
Vanuit eigen vermogen
-
-
Stand per 31 december
3.383
2.154
- 10 Kortlopende verplichtingen
De vennootschap heeft ten behoeve van de financiering van de groep rekening-courantfaciliteiten van in totaal € 42,3 miljoen beschikbaar. Verder zijn faciliteiten beschikbaar voor het verstrekken van garanties ten bedrage van € 6,4 miljoen.
Ten behoeve van de rekening-courantfaciliteiten hebben de vennootschap en haar dochtermaatschappijen zich verbonden om hun activa niet zonder voorafgaande toestemming van de kredietverstrekkers met enig zekerheidsrecht te bezwaren.
Onderdeel van genoemde rekening-courantfaciliteiten zijn twee gecommitteerde faciliteiten ten bedrage van € 10,0 miljoen elk, die een looptijd hebben tot en met respectievelijk 10 juli 2020 en 15 juli 2020. Er zijn geen zekerheden verstrekt voor de gecommitteerde faciliteiten. De belangrijkste voorwaarden van de kredietfaciliteiten zijn een minimale solvabiliteit van 25% en een ratio van netto-rentedragende-schuld gedeeld door EBITDA van maximaal 2,5.
Aan het einde van het verslagjaar werd voor een bedrag van € 17,5 miljoen (2016: € 0,0 miljoen) gebruikgemaakt van de rekening-courantfaciliteiten. Daarnaast werd hiervan gebruik gemaakt voor het verstrekken van bankgaranties ten behoeve van huurverplichtingen ten bedrage van € 0,5 miljoen(2016: € 0,6 miljoen). Van de faciliteiten specifiek beschikbaar voor het verstrekken van garanties was ultimo 2017 € 6,7 miljoen (2016: € 6,3 miljoen) in gebruik.
De overige schulden laten zich als volgt specificeren:
2017
2016
Aanbetalingen
11.977
9.804
Reservering personeelskosten en personeelsuitkeringen
8.413
8.408
Overig
3.470
3.344
Totaal
23.860
21.556
In de post reservering personeelskosten en personeelsuitkeringen is een pensioenverplichting opgenomen voor een voormalig werknemer. De verplichting met een omvang van € 1,4 miljoen (2016: € 1,5 miljoen) is berekend op actuariële basis.
- 11 Financiële verplichtingen
tot 3 maanden
3 tot 12 maanden
1 tot 5 jaar
2017
Handelsschulden
30.629
-
-
Kredietinstellingen
17.481
-
-
Totaal
48.110
-
-
2016
Handelsschulden
31.856
-
-
Kredietinstellingen
-
-
-
Totaal
31.856
-
-
De marktwaarde van de financiële verplichtingen is bij benadering gelijk aan de geamortiseerde kostprijs.
- 12 Informatie per geografisch gebied
Omzet per land
2017
%
2016
%
Duitsland
202.426
49
213.800
52
Nederland
149.052
36
138.115
34
Overige landen
66.187
15
59.824
14
Correctie intercompany
(1.239)
-
(1.282)
-
Totaal
416.426
100
410.457
100
(Im)materiële vaste activa per land
2017
2016
Nederland
25.285
24.731
Duitsland
19.482
13.236
Overige landen
8.499
7.105
Totaal
53.266
45.072
- 13 Personeelskosten
In de bedrijfslasten zijn de volgende loon- en salariscomponenten opgenomen:
2017
2016
Lonen en salarissen
88.364
82.684
Sociale lasten
16.049
14.881
Pensioenpremies
3.581
2.657
Personeelsopties
268
301
Totaal
108.262
100.523
De pensioenpremies hebben vrijwel uitsluitend betrekking op toegezegde bijdrageregelingen of als zodanig aangemerkte regelingen. De kosten voor personeelsopties hebben voor € 116 betrekking op de huidige en gewezen bestuurders van de onderneming (2016: € 135).
Het Bedrijfstakpensioenfonds Wonen is met ingang van 1 januari 2018 opgegaan in Bedrijfstakpensioenfonds Detailhandel.
Gemiddeld aantal werknemers
Bij de in de consolidatie betrokken ondernemingen waren in 2017 gemiddeld 2.814 werknemers (FTE) in dienst (2016: 2.621):
2017
2016
Duitsland
1.667
1.610
Nederland
711
636
Oostenrijk
155
152
Zwitserland
109
96
Spanje
79
69
Zweden
68
44
België
18
11
Frankrijk
7
3
Totaal
2.814
2.621
- 14 Optieprogramma
De opties hebben een langetermijnkarakter en kunnen worden uitgeoefend mits de resultaatdoelstelling bereikt is. Vanaf 2013 zijn de kosten van het optieprogramma berekend met behulp van een gecombineerd model van Black & Scholes en Monte Carlo-simulaties. Hierna volgt een overzicht van de details van de verstrekte en nog uitstaande opties alsmede de gehanteerde waarden in het model van Black & Scholes.
Vanaf de optieserie 2013 wordt in de eerste drie jaar na uitgifte van de toegekende opties telkenmale per jaar 33,3% van de opties onvoorwaardelijk indien de 'Total Shareholder Return' (TSR = koerswinst vermeerderd met het uitgekeerde dividend) van Beter Bed Holding N.V. beter is dan de 'Total Shareholder Return' van de AScX met het jaar van uitgifte als basis. Daarnaast dient de werknemer na drie jaar nog in dienst te zijn. Uitoefening van de opties kan uitsluitend geschieden na drie jaar indien voldaan wordt aan deze voorwaarden.
In 2016 is het optieprogramma in opzet gewijzigd. De opties worden onvoorwaardelijk ineens drie jaar na uitgifte (in tegenstelling tot telkenmale per jaar 33,3%). Daarnaast wordt de TSR van Beter Bed Holding, die na drie jaar is bereikt, afgezet tegen de TSR van een negental relevante binnenlandse en buitenlandse beursgenoteerde bedrijven, die tezamen een peer group vormen. De Directie van Beter Bed Holding N.V. is verplicht de in enig jaar verkregen aandelen uit hoofde van het optieprogramma gedurende vier jaar aan te houden. Tot 2016 blijft het oude optiebeleid/optiecontract gelden voor de reeds toegekende opties.
Vanaf de 2013-serie betekent dit dat bij de berekening wordt uitgegaan van verschillende Black & Scholes-waarden, risicovrije rentevoeten en volatiliteitpercentages. De bandbreedte van deze percentages zijn opgenomen in onderstaande tabel.
2017
2016
2015
2014
Aantal verstrekt
128.500
197.500
186.000
166.700
waarvan CFO
30.000
40.000
40.000
32.000
Aantal uitstaand
70.000
92.000
26.666
29.066
Waarde volgens Black & Scholes
€ 1,33 - € 1,54
€ 2,41 - € 2,44
€ 2,19 - € 2,67
€ 1,78 - € 1,93
Uitoefenen vanaf
18-05-2020
19-05-2019
19-05-2018
19-05-2017
Uitoefenen tot en met
17-05-2022
18-05-2021
19-05-2020
19-05-2019
TSR > AScX
-
-
-
Deels (33,3%)
TSR > Peer Group
-
-
-
-
Aandelenkoers op toekenningsdatum
€ 15,78
€ 20,00
€ 22,79
€ 17,37
Uitoefenkoers
€ 15,53
€ 19,99
€ 22,79
€ 17,37
Verwachte looptijd
5 jaar
5 jaar
5 jaar
5 jaar
Risicovrije rentevoet (%)
-0,27
-0,52
0,30
0,78 - 0,46
Volatiliteit (%)1
22,10
25,40
26,58
27,50 - 21,94
Dividend yield (%)
4,40
3,40
5,40
5,20
- 1 De verwachte volatiliteit is gebaseerd op de eindemaandsslotkoersen over de meest recente periode met een lengte gelijk aan de verwachte looptijd met een maximum van vijf jaar.
In 2017 zijn 263.667 opties vervallen doordat een aantal optiegerechtigde medewerkers voortijdig uit dienst is gegaan. Daarnaast zijn in 2017 in totaal 133.650 opties vervallen doordat de looptijd is verstreken. Verder is een deel van de opties komen te vervallen doordat niet aan de vestingcondities is voldaan. Het betreft hier de series 2014 deel III en 2015 deel II. Tot slot zijn in 2017 128.500 nieuwe opties verstrekt. Zie het overzicht uitstaande optieseries.
- 15 Afschrijvingen
2017
2016
Afschrijvingen en afwaarderingen materiële vaste activa
11.114
9.555
Afschrijvingen en afwaarderingen immateriële vaste activa
1.733
1.613
Totaal afschrijvingen en afwaarderingen
12.847
11.168
De gehanteerde afschrijvingspercentages zijn gebaseerd op de verwachte economische levensduur en zijn als volgt:Bedrijfsterreinen
0%
Bedrijfsgebouwen
3,33%
Andere vaste bedrijfsmiddelen
10% tot 33%
Immateriële bedrijfsmiddelen
5% tot 33%
- 16 Overige bedrijfskosten
De overige bedrijfskosten bestaan voor € 50,5 miljoen uit huurkosten en leasekosten (2016: € 47,8 miljoen). Het restant van deze kosten betreft voornamelijk verkoop- en distributiekosten.
- 17 Belastingen
De aansluiting tussen de belastingdruk en de uitkomst van de berekening van de winst voor belasting vermenigvuldigd met het nominale belastingtarief in Nederland is per 31 december als volgt:
2017
2016
Winst voor belastingen
14.019
25.877
Tegen het nominale tarief in Nederland: 25,0% (2016: 25,0%)
3.505
6.469
Aanpassing winstbelasting vorige jaren
60
105
Permanente verschillen
(79)
(1.406)
Niet-opgenomen toekomstige verliescompensatie
958
602
Realisatie niet-gewaardeerde verliezen
-
-
Toekomstige verliescompensatie
(120)
(42)
Effect van belastingtarieven buiten Nederland
170
1.134
Tegen een effectief belastingtarief van 32,1% (2016: 26,5%)
4.494
6.862
Winstbelasting opgenomen in de geconsolideerde winst-en-verliesrekening
4.494
6.862
Het effectieve belastingtarief stijgt in 2017 naar 32,1% (2016: 26,5%). Deze stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door het feit dat niet langer gebruik kan worden gemaakt van een aantal fiscale faciliteiten in Duitsland en (voorlopig) niet-geactiveerde fiscaal compensabele verliezen.
De belastingpost in de winst-en-verliesrekening is als volgt samengesteld:2017
2016
Belasting over lopend jaar
4.527
6.802
Aanpassing winstbelasting vorige jaren
60
105
Tijdelijke verschillen
(93)
(146)
Realisatie verliescompensatie
-
101
Winstbelasting opgenomen in de geconsolideerde winst-en-verliesrekening
4.494
6.862
- 18 Remuneratie bestuurders en commissarissen
De remuneratie van bestuurders in 2017 en 2016 is als volgt:
2017
2016
CEO
CFO
Totaal
CEO
CFO
Totaal
Salaris
297
255
552
350
250
600
Variabele beloning
-
56
56
110
73
183
Pensioen
89
64
153
105
63
168
Personeelsopties
52
64
116
78
57
135
Sociale lasten
14
17
31
16
16
32
Leaseauto
10
16
26
13
16
29
Totaal
462
472
934
672
475
1.147
De variabele beloningen hebben betrekking op het jaar waaronder ze zijn gerubriceerd en opgenomen in de kosten van dat jaar. De maximale variabele beloning over 2017 bedraagt voor de CEO 60% van het bruto vaste jaarsalaris (gesplitst in 50% voor kwantitatieve doelen en 50% voor kwalitatieve doelen). Voor de CFO geldt een maximale variabele beloning van 50% van het bruto vaste jaarsalaris (gesplitst in 40% voor kwantitatieve doelen en 60% voor kwalitatieve doelen). Echter, vanwege het vertrek van de CEO gedurende het boekjaar is geen variabele beloning toegekend. Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar het remuneratierapport.
De bij de personeelsopties vermelde kosten betreffen de in dat jaar in de winst-en-verliesrekening verantwoorde bedragen.
De CFO bezit aan het eind van het boekjaar 1.500 aandelen van Beter Bed Holding. Hij heeft 10.666 uitoefenbare opties op aandelen van Beter Bed Holding per 31 december 2017.De remuneratie van commissarissen in 2017 en 2016 is als volgt:
2017
2016
D.R. Goeminne
40
40
A.J.L. Slippens
26
26
E.A. de Groot
30
30
W.T.C. van der Vis
30
30
Totaal
126
126
Leden van de Raad van Commissarissen hebben noch aandelen noch uitoefenbare opties op aandelen van Beter Bed Holding.
- 19 Winst per aandeel
De nettowinst van € 9,5 miljoen gedeeld door het gemiddeld aantal uitstaande aandelen van 21.955.562 betekent een winst per aandeel van € 0,43 in het verslagjaar (2016: € 0,87). Als gevolg van de uitstaande optieseries is het aantal aandelen voor de berekening van de verwaterde winst per aandeel gelijk aan 21.955.855. Dit resulteert in een verwaterde winst per aandeel van € 0,43 (2016: € 0,86).
- 20 Niet uit de balans blijkende verplichtingen
De onderneming is langlopende huur- en leaseverplichtingen aangegaan inzake bedrijfspanden en overige bedrijfsmiddelen. Op balansdatum kan de minimale verplichting als volgt worden weergegeven:
Looptijd
2018
2019
2020
2021
2022
na 2022
Huurovereenkomsten
44.476
32.393
21.947
13.463
6.851
682
Leaseovereenkomsten
2.581
1.793
1.310
756
455
297
Totaal
47.057
34.186
23.257
14.219
7.306
979
Voor de Beter Bed-formule zijn de huurovereenkomsten voor bedrijfspanden voornamelijk langlopend (vijf tot tien jaar) met mogelijkheid tot verlenging. De huurovereenkomsten voor de Matratzen Concord-formule worden merendeels voor een termijn van vijf tot tien jaar aangegaan, waarbij een clausule wordt opgenomen dat de overeenkomst gedurende de eerste twee jaar kosteloos kan worden beëindigd.
In het verslagjaar is een bedrag van € 47,7 miljoen (2016: € 45,1 miljoen) verwerkt in de winst-en-verliesrekening uit hoofde van huurovereenkomsten onroerend goed en een bedrag van € 2,8 miljoen(2016: € 2,7 miljoen) uit hoofde van leaseovereenkomsten overige bedrijfsmiddelen. - 21 Kosten controle jaarrekening
De kosten in rekening gebracht voor controle van de jaarrekening en andere niet-controleopdrachten door de controlerend accountant PwC Accountants bedragen:
2017
2016
Controle van de jaarrekening
265
252
Andere niet-controleopdrachten
16
16
Totaal
281
268
De kosten voor controle van de jaarrekening en andere niet-controleopdrachten door PwC Accountants in Nederland bedragen € 130 (2016: € 145).
De andere niet-controleopdracht in 2017 betreft de beoordeling van de halfjaarcijfers.
- 22 Verbonden partijen
De in het hoofdstuk grondslagen van consolidatie vermelde vennootschappen zijn betrokken in de consolidatie van Beter Bed Holding N.V. en haar deelnemingen.
Beter Bed Holding N.V. heeft voor alle Nederlandse groepsmaatschappijen verklaringen van hoofdelijke aansprakelijkheid afgegeven ten behoeve van uit rechtshandelingen van deze groepsmaatschappijen voortvloeiende verplichtingen. Op grond van deze garantieverklaringen is door deze groepsmaatschappijen gebruikgemaakt van de ontheffingsmogelijkheden, zoals vermeld in artikel 403 lid 1 en 3 van Titel 9 Boek 2 BW.
De financiële relaties tussen Beter Bed Holding N.V. en haar deelnemingen bestaan nagenoeg geheel uit het ontvangen van dividenden en het ontvangen van rente op verstrekte leningen.
In 2017 zijn er geen transacties geweest tussen de vennootschap en natuurlijke of rechtspersonen die ten minste 10% van de aandelen in de vennootschap houden, die van materiële betekenis zijn voor de vennootschap en/of voor de desbetreffende personen.
- 23 Gebeurtenissen na balansdatum
Op 16 januari 2018 is bekend gemaakt dat de Raad van Commissarissen voornemens is om John Kruijssen te benoemen als Chief Executive Officer (CEO) en statutair bestuurder. De voorgenomen benoeming zal op de aandeelhoudersvergadering van 26 april 2018 worden geagendeerd conform de statuten en wettelijke bepalingen. In de tijd tussen het einde van het verslagjaar en het opmaken van deze jaarrekening hebben zich geen andere gebeurtenissen voorgedaan waarvan melding zou moeten worden gemaakt.